De Arnhemse evacuatie en het heden

We filmen en fotograferen vluchtelingen. Door verhalen van mensen die de evacuatie van Arnhem in 1944 hebben beleefd te leggen naast actuele vluchtverhalen maken we de problematiek inzichtelijk voor o.a. jongeren. Vluchten is van alle tijden en het kan iedereen overkomen.

In het perspectief van de enorme vluchtelingenstromen die Europa momenteel bereiken is het goed om stil te staan bij wat je nu eigenlijk zoekt als je gedwongen bent om huis en haard achter te laten. Wat verlang je van de plek waar je uit komt. Wat is veiligheid, geborgenheid?

In 1944 werd de Arnhemse bevolking gedwongen de stad te verlaten. Er was sprake van een volledige evacuatie die aanzienlijk langer zou duren dan men aanvankelijk dacht. Een week, of een paar weken werden uiteindelijk 8 lange maanden. Bij thuiskomst bleek de stad grotendeels te zijn vernietigd en volledig geplunderd te zijn. Mensen die de evacuatie hebben beleefd kunnen weten hoe belangrijk het is om een plek te weten waar je terecht kunt als je niets meer hebt. Waar een maaltijd en en een bed beschikbaar is. Deze mensen kunnen ons aangeven hoe belangrijk het is dat wij, Nederlanders/Europeanen/Burgers van de Wereld, een toevluchtsoord bieden voor de vluchteling. Zoals de Arnhemse burger in 1944 niet schuldig was aan de gevechten die zich in en rondom de stad afspeelden, zo zijn ook de vluchtelingen uit Syrie of Afghanistan niet schuldig aan de situatie in hun land van herkomst. De vraag gaat dan ook niet over schuld.

De vraag is wat veiligheid inhoudt, wat geborgenheid betekent, wat we de ander kunnen bieden om hoop en vertrouwen te geven. Deze vragen willen we stellen aan personen die uit eigen ervaring kunnen verhalen over hun vlucht en zoektocht naar veiligheid en geborgenheid.Hoop en vertrouwen: 70 jaar na de Tweede Wereldoorlog is Arnhem een herrezen stad vol leven, kansen. Hoewel de littekens van de oorlog nog steeds overal herkenbaar zijn staan deze het functioneren van de stad en haar inwoners nerven meer in de weg. Dat een stad na verwoesting en plundering kan herrijzen is een teken van hoop voor hen die afkomstig zijn uit een hedendaags conflictgebied. Het delen van verhalen over wanhoop, verdriet en verlies uit het verleden, gekoppeld aan de actualiteit, biedt troost voor hen die alles moesten achterlaten.

Nieuw in Nederland

Ik heb een uitgebreide ervaring in het vastleggen van ‘vluchtverhalen’. Ik ben, ook vanuit mijn eigen achtergrond als zoekende naar grond onder mijn voeten, geïnteresseerd in wat er nodig is om een ’thuis’ te vinden.

Ik fotografeerde veel in opdracht van Vluchtelingenwerk Nederland en het COA. Op eigen initiatief fotografeerde ik in de jaren ’90 bewoners van AZC’s in Arnhem. De foto’s werden gebundeld in een expositie en een publicatie in de Gelderlander.










www.vrolijkheid.nl

Stichting de Vrolijkheid verzorgt kunstzinnige en creatieve activiteiten voor en met de kinderen en jongeren in Nederlandse asielzoekerscentra. Op structurele wijze creëren zij een veilige omgeving waarin kinderen weer kind kunnen zijn, positieve ervaringen op kunnen doen en hun talenten kunnen ontwikkelen. De activiteiten dragen bij aan de veerkracht van de kinderen die noodgedwongen in een azc wonen. De afgebeelde kinderen in het AZC Arnhem Zuid waren Arnhemmers voor 14 dagen. Na die 14 dagen werden zij ondergebracht in andere AZC’s. De kinderen mochten niet herkenbaar in beeld gebracht. We hebben hen zelf maskers laten maken.




Trebinje

Samen met de in Nederland woonachtige oud-journalist Izo Rokolj fotografeerde ik een grote groep mensen die verhalen hebben verteld over hun vlucht uit Bosnië-Herzegovina. Verhalen vervliegen als ze niet worden opgetekend. Voor de jeugd in Bosnië-Herzegovina is het inmiddels onduidelijk wat de achtergronden van de oorlog in de jaren ’90 zijn geweest.